Historisch Capelle: De snelstromende Hollandsche IJssel
Algemeen
51
keer gelezen
Capelle - Het woord IJssel heeft ooit snelstromend betekend. Dat is nu moeilijk voor te stellen. De IJssel was duizenden jaren lang een zijrivier van de Rijn. Veel dooiwater na de ijstijden is door deze rivier naar zee gevloeid. Toen waren er nog geen dijken. De rivier zocht zelf de laagste plekken in het landschap op. Het nam daarbij veel zand en klei mee uit de bergen. Als er veel water was, ging dat slib de zee in.
Door Wim van den Bremen
Als er weinig water was, werd het slib op de rivierbodem afgezet. Als het dan weer ging regenen werd dat slib verder naar zee gevoerd. Of het stroomde over de randen van de rivierbedding heen en bleef daar liggen. Daarom zijn er langs de rivier oeverwallen. Dat zijn verhogingen die gevormd zijn uit aangevoerd rivierslib.
Voordat er dijken waren woonden hier al mensen. Ze woonden op die oeverwallen. Nog steeds zijn hier de dijkdorpen. De bewoners hebben veel overlast gehad van dat snelstromende water. Monniken reisden door het gebied om ons tot christenen te bekeren. Zij schreven het allemaal op. In hun kloosters kunnen we dat nog steeds teruglezen. Rond 1100 gaf de hoogste bestuurder hier, de bisschop van Utrecht, opdracht dijken aan te leggen.
Dat bood meer veiligheid maar niet genoeg. Grote watersnoodrampen bleven met regelmaat voorkomen, met veel doden. Bijvoorbeeld op 2 februari 1288 werd heel Nederland getroffen door de St. Luciavloed. Melis Stoke schreef op dat “ …Suitholland verdronk mee…”. Volgens de kronieken verdronken er toen in Nederland 50.000 mensen. Dat was 10% van de totale bevolking.
In de jaren daarna werd Floris de Vijfde hier een sterke bestuurder. Hij gaf in 1296 opdracht om de IJssel af te sluiten van de Rijn. Er kwam een dam bij Klaphek tussen Jaarsveld en Nieuwegein. Die dam is nog steeds herkenbaar. Net als het lage stroomdal van de IJssel achter de dam. Vanaf toen stroomt er nog alleen regenwater langzaam uit dit gebied. De foto uit 1923 toont een oefening van ons leger.
Wil je meer weten over de Historische Vereniging Capelle? Kijk dan op de website. De vereniging is ook actief op Facebook. Op www.capelleinbeeld.nl vind je enkele duizenden oude foto’s. Capelle in beeld is een project van de Historische Vereniging Capelle aan den IJssel en de gemeente Capelle aan den IJssel.
hvc-capelle.nl