Historische rubriek: Capelle maakte flessen voor Schiedam

Tot 1916 stond er in Capelle een glasfabriek. Daar werden flessen gemaakt voor de jeneverstokerijen in Schiedam. De flessen uit Capelle werden allemaal met de mond geblazen en in een houten mal op maat gebracht.

Door Wim van den Bremen

Capelle - De glasfabriek was een verzameling van gebouwen en gebouwtjes. Allereerst moest hij buitendijks liggen. Er werden los- en laadkaden gebouwd. Zo konden de grondstoffen kolen, zand, kalk en pijpaarde makkelijk worden aangevoerd.

Centraal in de glasfabriek was de glasblazerij die hut werd genoemd. Naar het Duitse Hütte = fabriek. Daarom heen waren bijgebouwen zoals de potkamer, de molen, de smederij een timmermanswerkplaats, paardenstallen, flessenloodsen en het kantoor. Ook waren er woningen voor de meester en de glasblazers. Die moesten dichtbij wonen omdat er alleen geblazen werd als het glas in de oven goed was.

Het bouwen van de oven was secuur werk omdat hij vuurvast moest zijn. Hij was 5 á 6 m breed en 1.50 m hoog. Daarboven was een koepelvormig dak. De glasblazers maakten gebruik van potten om het glas aan hun blaaspijp te hechten. Die potten gingen vaak weinig weken mee. Ze werden gemaakt van vuurvaste specie en mochten geen vocht doorlaten. De potten werden met een ijzeren hellewagen in de oven op hun plaats gezet.

Als het glas heet genoeg was, zo’n 1300 °C, werd de glasblazer met bonzen op zijn voordeur geroepen. Bij het uitnemen van de pot uit de oven droegen de mensen grote schootsvellen, lange wanten en natte vilten hoeden die over de oren werden getrokken. De blaaspijp van 1.70 m lang werd met de hand gesmeed. De hete flessen van 500 °C werden 24 uur in een koeloven geplaatst. Dan werden de nog steeds warme flessen in de flessenloods gebracht. De werknemers werden alleen betaald voor de goedgekeurde flessen.

Tegenover de fabriek was het huis van de directeur, de Ketenshof. Met daarnaast de woningen van de werknemers, de Huttenbuurt. Van de glasfabriek is alleen het voormalige huis van de meester blijven staan. Dat is nu café Vogelaar.

Wil je meer weten over de Historische Vereniging Capelle? Kijk dan op de website. De vereniging is ook actief op Facebook. Op www.capelleinbeeld.nl vind je enkele duizenden oude foto’s. Capelle in beeld is een project van de Historische Vereniging Capelle aan den IJssel en de gemeente Capelle aan den IJssel. 

hvc-capelle.nl