Historische rubriek: Werken in de Capelse steenindustrie

Capelle - Gebakken stenen werden 5000 jaar geleden al gebruikt in Mesopotamië, op de grens van Turkije, Syrië en Irak. Ook de Romeinen gebruikten gebakken stenen voor hun wegen. In deze streek werden gebakken stenen vanaf de 13^e eeuw gebruikt.

Door Wim van den Bremen

Het eerste stenen huis in Capelle was van een ontginner. Het stond in wat nu het Slotpark is. De bouwstof klei kwam uit de rivierbodem. Ze werd gebaggerd met baggerbeugels en in een boot gestort. Het werd met kruiwagens over de dijk gebracht. Het werd met zand gemengd om de goede samenstelling te krijgen. De stenen werden in houten bakken gevormd en te drogen gelegd. Daarna werden ze in de oven gebracht en gebakken. Na het bakken werden ze naar buiten gedragen en gesorteerd op kwaliteit. Daarna werden ze weer over de dijk gebracht naar een schip. Die bezorgde de stenen bij de klanten.

Al dit werk was zwaar handwerk. En het was erg afhankelijk van het weer. Er kon ‘s winters niet gewerkt worden. Het was seizoenswerk. Geen werk dan ook geen loon. De werktijd was van ‘s morgens 5 tot ‘s avonds 8 uur. De lonen waren laag. Daardoor werkten vrouwen en kinderen, soms vanaf 7 jaar, mee om genoeg gezinsinkomen te hebben.

De pas gevormde stenen die buiten te drogen lagen moesten tegen zon en regen beschermd worden. Daarvoor kon men dag en nacht worden opgeroepen. De stenen werden dan afgedekt met rietmatten. De arbeiders woonden op de steenplaats in kleine woningen met een tuintje. De omstandigheden waren ronduit ellendig. In 1900 bracht de minister -president A. Kuyper een onverwacht bezoek aan de steenplaatsen langs de IJssel. Er kwam een grondig onderzoek naar de omstandigheden daar. Twee vrouwelijke arbeiders van de steenplaats ‘De Oude Plaats’ zaten in de onderzoekscommissie. Het leidde tot betere regelgeving. Die maakte een einde aan de deze slechte omstandigheden.

Op de foto van voor 1900 ziet u het personeel van de steenplaats Den Boer naast de oude begraafplaats.