Column - Energiebedrijven hebben de macht in handen

Was het beter geweest als Eneco gewoon nog GEB had geheten? Die vraag spookt al een tijd door mijn hoofd sinds de energieprijzen torenhoog zijn gestegen. Van 22 cent naar 83 cent per kilowattuur. Oftewel een airfryer of oven (2000 watt) een uur laten draaien is 1.60 euro aftikken. Zonder belasting. 

De gemeenteraad van Capelle stemde 10 februari 2020 in met de verkoop van de Eneco-aandelen. Het energiebedrijf kwam voor 4,1 miljard euro in handen van het Japanse Mitsubishi Corporation en Chubu Electric Power. Greenpeace waarschuwde al dat Mitsubishi nog steeds kolencentrales bouwt en eigenlijk helemaal niet zo milieuvriendelijk is. Marijn Snijders van GroenLinks wilde die avond al weten hoe het bedrijf tegen het milieu aankijkt. De PvdA daarentegen benadrukte het publiek belang van een energiebedrijf in handen van lokale overheden. Ook de SP was tegen de verkoop. Door de aandelen uit handen te doen, loopt de gemeente de jaarlijkse inkomsten aan dividend mis: zo’n 890.000 euro per jaar. Het college wilde met het vrijgekomen geld de schulden van de gemeente aflossen. Er kwam maar liefst 78 miljoen op de rekening van Capelle terecht. In totaal verdeelden 44 gemeenten 4,1 miljard euro. 

Eneco, dat staat voor Energie en Communicatie, kwam op 1 januari 1995 tot stand na een fusie van de gemeentelijke energiebedrijven van Den Haag, Dordrecht en Rotterdam. Velen kennen het GEB (Gemeentelijk Energie Bedrijf) nog vanuit die gemeente. Net als bij veel andere overheidsbedrijven gingen ook de energiebedrijven in de verkoop met als gevolgd dat de (lokale) overheden geen invloed meer hebben op onder meer de prijzen, zoals nu het geval is. Eneco werd steeds minder populair. Er wordt door het aloude vertrouwde Eneco op het bij velen geliefde Tweede Maasvlakte ook een windmolenpark op het strand aangelegd waardoor kitesurfen en zwemmen daar nog amper mogelijk is. Grote bedrijven hebben veel invloed, gemeenten krijgen de revenuen. Maar hoe anders was het geweest als (staats)bedrijven nog in handen waren geweest van onze overheid? Gaan wij als klant steeds meer betalen ten faveure van de vrije markteconomie? Het standpunt van de PVDA in 2020 was lang zo gek nog niet. Nu moet worden gebedeld bij diezelfde bedrijven. En worden prijzen tussentijds verhoogd, tegen de afspraken in.

Cor Hulsbus