Zwakteparasiet maakt bomen ziek

Capelle - Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel en omgeving (SNC) schrijft regelmatig over de natuur in Capelle. Deze keer gaat het artikel over zwamaantasting.

Op de gemeentepagina in deze krant staan de aangevraagde en toegekende kapvergunningen. Als daarbij als reden ‘zwamaantasting’ wordt vermeld, gaat het vaak om een boom waarbij aan de stamvoet een brede afgeplatte zwam met een dunne rand aanwezig is, de platte tonderzwam. De bovenkant is roodbruin en een beetje bobbelig. Deze stevige paddenstoel is meerjarig en heeft een witte groeirand. De grootste exemplaren kunnen wel 40 centimeter worden. Op veel liggende stammen in het Schollebos is de platte tonderzwam nu te zien.
Deze paddenstoelsoort is een zwakteparasiet, hij kan verzwakte levende bomen ziek maken. Net als een mens is een boom bij verwonding vatbaar voor infecties. In de lucht zwevende sporen van een paddenstoel kunnen in de wond kiemen, waarna de schimmeldraden door het hout gaan groeien. Op de wondplaats kan daaruit weer een paddenstoel ontstaan. Aan de onderkant van de platte tonderzwam worden in de buisjeslaag nieuwe sporen gevormd. Deze zijn bruin, maar met het blote oog niet te zien.
De aangetaste boom sterft een langzame dood, doordat de wortels en de stam broos worden. Zeker in het stedelijk gebied is het belangrijk om de conditie van een aangetaste boom goed in de gaten te houden. Bij verminderde vitaliteit moet er dus gekapt worden. De paddenstoel verwijderen helpt niet! De schimmel blijft aanwezig in het hout, zodat de vertering verder gaat.
Een soort die er erg op lijkt is de dikrandtonderzwam. De kenmerkende dikkere rand is niet altijd even duidelijk, maar als er aan de onderkant van de hoed tepelvormige uitstulpingen zitten, weet je zeker dat het de ‘platte’ is. Deze worden veroorzaakt door de tonderzwambreedvoetvlieg. Zij legt haar eitjes in de buisjeslaag van alleen de platte tonderzwam. Het eitje wordt ingekapseld, waardoor er een zogenaamde tepelgal ontstaat (zie inzet foto).