Historische rubriek: Hier begon ooit de gemeente Capelle

Capelle - De Historische Vereniging Capelle schrijft regelmatig over de historie in Capelle. Deze keer gaat het over de start van de gemeente Capelle aan den IJssel.

Dit huis, Raadhuisstraat 7 en 9, was vroeger één woning. Het is gebouwd omstreeks 1750. In 1744 werd de grond met bebouwing van de Oude Plaats, dat toen al een steenplaats was, door de toenmalige eigenaresse van het Slot van Capelle, Vrouwe van Capelle Groenhout, verkocht aan Lans, steenbakker te Capelle. Er waren toen veel conflicten in Europa. Er was een oorlogsdreiging. Daarom moest het leger met 40.000 manschappen worden uitgebreid. Dat moest via de belasting opgebracht worden door de grondbezitters. Mevrouw Groenhout had dus kasgeld nodig. Lans verplichtte zich om dit huis te gaan bouwen ter vervanging van het oude huis, dat toen werd afgebroken. Kennelijk was het toen een dienstwoning. Steenbakkers maakten in die tijd grote winsten op de verkoop van hun ijsselstenen. Later waren de families Lans en Hoogendijk eigenaar. Beiden waren directeur van de steenplaats. De familie Hoogendijk woonde hier in de Raadhuisstraat. En de familie Lans woonde bij het kantoor van de steenplaats, nu Dorpsstraat 3. Door de komst van de Fransen in 1795 werden de oude rechten van de adel afgeschaft. De eigenaren van het slot hadden ineens niets meer te vertellen. De bestuurstaken of ambachtstaken raakten ze kwijt. Ze mochten geen recht meer spreken. Maar ze hadden ook veel minder inkomsten. Het slot van Capelle werd daarom zelfs afgebroken. En op een boeldag in onderdelen verkocht. Voortaan werd er bestuurd door de commune, de gemeente. Dat bleef zo in 1813 toen Willem 1 terug kwam. Er was dus ineens een gemeente. Maar het bestuur van de gemeente moest nog worden opgezet. Er werd gekeken naar inwoners voor deze taak. Omdat de steenplaats toch al was overgenomen van de slotbewoners kwam men bij directeur Hoogendijk terecht. Hij nam de oude ambachtstaken waar en hield kantoor aan huis. In dit huis begon dus de gemeente Capelle.

Eerste gemeentehuis

Pas vele jaren later kocht de gemeente aan de Dorpsstraat het eerste gemeentehuis van Capelle. Leden van de familie Hoogendijk dienden de gemeente als wethouder en burgemeester.