Historische rubriek: Al in 1800 onderwijzer in Capelle

Capelle - In de Franse tijd was er al een schoolmeester in Capelle. Hij had een contract met de gemeente en met de (dorps)kerk. Het was een gecombineerde functie. Als onderwijzer verdiende hij f 100 per jaar. Maar dat kon hij aanvullen met schoolgeld. De leerlingen betaalden voor het lespakket dat ze volgden.

Door Wim van den Bremen

Een leerling die leerde lezen betaalde 1 stuiver. Het leren schrijven kostte 2 stuivers. En werd er ook rekenen geleerd dan kostte dat 3 stuivers. Boeken, papier en pennen kostten extra. De verwarming werd gestookt met turf die de leerlingen zelf mee moesten brengen. Als leerlingen de lessen niet konden volgen hoefden ze niet te betalen.

De onderwijzer woonde gratis in het schoolhuis. Maar daar moest hij twee kamers beschikbaar stellen voor vergaderingen van het bestuur. Die kamers moesten verlicht en verwarmd worden. De vergoeding daarvoor was f 50 per jaar. Hij moest ook zorgen dat de dijkgereedschappen van de gemeente werden geïnventariseerd en opgeborgen. Elke middag moest hij om 12 uur de kerkklok een kwartier luiden en ook bij calamiteiten in opdracht van het gemeentebestuur. Daarom was en is de toren van de kerk eigendom van de gemeente.

De meester had ook een contract met de kerk. Hij was koster, voorzanger en doodgraver. Hij kreeg daar f 110 per jaar voor. Daarvoor moest hij vuur aanmaken bij vergaderingen en catechisatie. Hij moest oppassen aan de deur en voor papier, inkt en pennen zorgen.

Hij riep de leden van de kerkenraad op voor de vergadering. Als de predikant verhinderd was moest hij de inwoners van het dorp waarschuwen. Voor een kerkdienst legde hij voor 70 a 80 stoven vuur aan. Daarvoor kreeg hij 40 ton turf geleverd. Dan moest hij de kerk schoonhouden en de kronen en het koperwerk poetsen. De ramen moesten gewassen worden en de muren af en toe gewit. Maar hij mocht de kaarsrestjes en niet gebruikte kolen voor zich zelf houden.

Op de foto het laatste schoolhuis, gebouwd in 1863 aan de Kerklaan 9.

Wil je meer weten over de Historische Vereniging Capelle? Kijk dan op de website. De vereniging is ook actief op Facebook. Op www.capelleinbeeld.nl vind je enkele duizenden oude foto’s. Capelle in beeld is een project van de Historische Vereniging Capelle aan den IJssel en de gemeente Capelle aan den IJssel.