Column - Herdenken en vieren op 4 en 5 mei

Ieder jaar herdenken we op 4 mei de gevallenen van de oorlogen. En aan het einde van die avond begint opeens een feestdag. Dan barsten de festivals los. 

Als leraar van bovenbouwgroepen basisonderwijs probeerde ik die momenten van herinnering en herdenking over te brengen op mijn klassen met alleen maar leerlingen met een migratieachtergrond. Dan vertelde ik het waargebeurde verhaal van mijn familie. Mijn opa en oma hadden Joodse onderduikers op hun boerderij en werden verraden. Kwamen de Duitsers om mijn opa, drie ooms en mijn moeder, plus het groepje onderduikers, mee te nemen. Mijn moeder was dertien en liep op blote voeten. Een van de soldaten vond dat sneu en zij mocht blijven bij haar moeder. Twee jaar verkeerden de achtergeblevenen in onzekerheid tot ver na de bevrijding. Op een dag kwamen mijn opa en de drie jonge mannen terug in het dorp. Zwaar mishandeld. Mijn opa heeft nooit meer goed kunnen lopen en stierf vrij jong. De anderen hielden er een stevig trauma aan over. De laatste jaren voor mijn moeders overlijden kwamen die beelden van de oorlog bij haar in hevigheid terug, zoals nu bij zoveel andere ouderen.

Als leraar vroeg ik de gemeente Rotterdam ooit of we een krans mochten leggen tegenover het stadhuis. Dat mocht en we hielden vanaf toen ieder jaar op 14 mei (datum bombardement) twee minuten stilte op het Stadhuisplein waar de Keucheniusschool dichtbij stond. In de klas spraken we over rassenhaat. De vraag “hoe zou jij het nu vinden als je met een C van Chinees, S van Surinamer, T van Turk of M van Marokkaan op je kleding moet rondlopen, zodat mensen je kunnen uitsluiten of erger?” maakte ieder jaar weer veel indruk. 

Met scholen, kinderen of kleinkinderen musea bezoeken als het Oorlogsmuseum aan de Coolhaven 375, het Mariniersmuseum naast het Witte Huis, of andere gedenkplekken ook hier in Capelle, zorgen er voor dat jongeren de keiharde werkelijkheid van Nederland ook meekrijgen.

Van te veel huidige docenten hoor ik dat ze de oorlog niet eens meer durven te bespreken. Dat steeds meer pubers ontkennen wat er is gebeurd. We moeten blijven herdenken en gedenken wat in ons land en Europa heeft plaatsgevonden. Wereldwijd woedden er nu meer dan veertig oorlogen. De oorlog gaat nooit over, helaas.

C. Hulsbus